W czym spały pielęgniarki podczas wojny? W czym spać w trakcie wyjazdów rekonstrukcyjnych? Poniżej omawiamy kilka wariantów, które pomogą ci wygodnie i w cieple spędzić noc w namiocie, a jednocześnie wyglądem pozostaną wierne odtwarzanej epoce. Amerykańskie pielęgniarki służące w armii w trakcie II wojny światowej nie otrzymywały przydziałowych ubrań do spania. Korzystały z cywilnych piżam, które kupowały przed wyjazdem zgodnie z otrzymaną listą rzeczy do spakowania. Oba poniższe przykłady takich list wskazują, że kobiety powinny zabrać ze sobą przede wszystkim ciepłe piżamy. Koszule nocne nie były wskazane. Piżama W latach 40-tych kobiety po raz pierwszy zaczęły nosić piżamy szyte na wzór męski. Strój nocny składał się ze spodni z szerokimi nogawkami i góry z kołnierzykiem oraz zapięciem na guziki. Rękawy mogły być krótkie lub długie. Piżamy mogły mieć pasek w talii oraz posiadać kieszonki i elementy ozdobne wykonane ze wstążek, falbanek, koronki czy haftu. 2nd Lt. Venita Bussy w piżamie z krótkim rękawem Jeżeli chodzi o materiały, z których wykonane były piżamy, to była to przede wszystkim bawełna (szczególnie perkal i sukno), bawełniana krepa (nie wymaga zbyt częstego prasowania) i batyst bawełniany (cienki i oddychający, idealny na lato). Zimą popularne były również pikowane piżamy ze względu na swoją wytrzymałość i prosty krój. Damskie piżamy z lat 40-tych Letnie dwuczęściowe piżamy składały się z szortów z wysokim stanem, które sięgały mniej więcej do połowy uda. Tunika kończyła się na krawędzi szortów. Piżamy wykonane z ciepłych materiałów były najczęściej używane przez pielęgniarki służące w szpitalach polowych i ewakuacyjnych. Nie istniały żadne regulacje dotyczące koloru piżam – akceptowane były zarówno jednolite, jak i wzorzyste. Poniższy fragment książki „Hospital At War” potwierdza, że na północnoafrykańskim froncie można było nawet dostrzec czerwone piżamy w białe kropki: Wiele z nas cierpiało w tym czasie na dyzenterię. Pielęgniarka Doyle (Lt. Claudine „Speedy” Glidewell Doyle) wspomina, jak w środku nocy wybiegła z namiotu, kierując się do latryny, gdy została zatrzymana przez strażnika. Zapomniała hasła i mówiąc po prostu „to ja”, odepchnęła go na bok, z karabinem i całą resztą. „Chyba wiedział, że żaden Arab ani Niemiec nie będzie miał na sobie biało-czerwonej piżamy w kropki”. 2nd Lt. Ann Ruth Orrick poprawia włosy podczas służby w Libii. Ma na sobie piżamę w marynarskim stylu. Flanelowe piżamy o klasycznych krojach i wzorach można dziś bez problemu kupić. Przez zakupem warto jednak zwrócić uwagę na kształt kołnierzyka i skład materiału. Firma The House of Foxy posiada w swojej ofercie reprodukcję piżamy, wykonaną ze 100% bawełny. Na Etsy znajdziemy za to dużo wykrojów z lat 40-tych, zarówno w formie papierowej, jak i cyfrowej do pobrania, które możemy wykorzystać do uszycia własnej, wymarzonej piżamy. Na niektórych oryginalnych zdjęciach można również dostrzec pielęgniarki ubrane w oficjalne piżamy szpitalne Medical Department. Ubrania te były w pierwszej kolejności przeznaczone dla pacjentów. Dostępne były w wersji letniej, wykonanej z bawełny, oraz zimowej, uszytej z flaneli i wełny w kolorze jasnoszarym. Więcej o tych piżamach można przeczytać tutaj. Anzio, Włochy (luty 1944 r.): Dwie pielęgniarki w piżamach ostrożnie przeskakują kałuże obok znaku NURSES LATRINE. Kobieta z lewej strony ma na sobie letnią piżamę szpitalną, która posiada charakterystyczne białe zdobienia w okolicach guzików. Pielęgniarki Gertrude G. Dawson i Agnes A. Jensen w zimowych piżamach Medical Department. Noce spędzone w namiocie potrafią być chłodne, dlatego pod piżamę można dodatkowo włożyć ciepłą bieliznę. Bielizna Podobnie jak w przypadku piżam, pielęgniarki kupowały sobie bieliznę we własnym zakresie. Armia polecała zaopatrzyć się przede wszystkim w ciepłą bieliznę wykonaną z bawełny. Kobiety często korzystały również z męskich przydziałowych podkoszulek z długim rękawem i kalesonów. Drawers, Winter, OD Oryginalne męskie kalesony w kolorze oliwkowym. Amerykańscy żołnierze otrzymywali letnią i zimową bieliznę. Letnia bielizna składała się z bawełnianego bezrękawnika oraz bokserek. Zimą noszono podkoszulkę z długim rękawem i długie kalesony wykonane z mieszanki bawełny (50%) i wełny (50%). W okresie przedwojennym i w pierwszych latach wojny zarówno letnia, jak i zimowa bielizna wydawana była w kolorze białym, jasnoszarym lub jasnobeżowym (tzw. oatmeal – w kolorze owsianki). W połowie 1943 roku kolor zmieniono na oliwkowy. Z tych samych ubrań korzystały również pielęgniarki służące w armii. Męska bielizna zapewniała ciepło, kiedy była noszona pod mundurem, ale także stanowiła wygodny strój do spania. Assam, Indie: Porucznik Bernie Manning wiesza świeżo wypraną bieliznę. Wśród ubrań widać m.in. biały t-shirt, pas do pończoch, pończochy, a po lewej stronie – męskie wełniane kalesony w kolorze jasnoszarym. Oryginalną męską bieliznę można w dalszym ciągu bez większych problemów kupić w internecie. WWII Impressions wykonuje wierne reprodukcje letniej i zimowej bielizny. Undershirt, Winter, OD Reprodukcja męskiej podkoszulki w kolorze oliwkowym (WWII Impressions). Pielęgniarka na powyższym zdjęciu ma na sobie męską podkoszulkę z długim rękawem w kolorze oliwkowym. W drugiej połowie wojny amerykańskie pielęgniarki zaczęły otrzymywać damską bieliznę w postaci dopasowanej podkoszulki z długim rękawem w kolorze beżowym oraz beżowych damskich reform, czyli majtek z wysokim stanem i długą nogawką sięgającą za kolano. Podkoszulki były wykonane z mieszanki czystej wełny (50%) i rayonu (50%). Posiadały okrągły dekolt, były miękkie i wygodne. Reformy były szyte z mieszanki wełny (25%) i bawełny (75%). Długie nogawki można było podwinąć nad kolana. Vest, Women’s, Winter Oryginalna damska podkoszulka w kolorze beżowym. Panties, Women’s, Winter Oryginalne damskie majtki w kolorze beżowym. W przeciwieństwie do męskiej bielizny, niestety nikt aktualnie nie wykonuje replik damskiej spodniej odzieży. Oryginalną damską podkoszulkę można kupić na eBay. Mundur Czasami wojenne realia zmuszały pielęgniarki do spania w tym, co akurat miały na sobie. Po przybyciu na nowe miejsce służby, kiedy nie miały jeszcze dostępu do bagażu i musiały nocować w małych 2-osobowych namiotach; w trakcie marszów na szkoleniu podstawowym; podczas przemieszczania szpitala z jednego miejsca na drugie, gdzie droga często trwała kilka dni. W takich sytuacjach kobiety korzystały z tego, co miały akurat pod ręką. Oahu, Hawaje (1944 r.): Dwie pielęgniarki w trakcie szkolenia. Po rozbiciu namiotu kobiety odpoczywają w spodniach od munduru i koszulkach z krótkim rękawem. Spanie w mundurze jest również tym najprostszym rozwiązaniem autentycznego ubioru do spania dla rekonstruktorek. Oczywiście każda z nas chce pod koniec dnia przebrać się w coś innego, szczególnie jeśli po całym dniu mundur jest przepocony lub przemoczony. Dlatego dobrze jest mieć przygotowany drugi zestaw do spania. Z własnego doświadczenia możemy polecić damski wełniany liner pod spodnie M-1943 (pierwszy model) w połączeniu z damską podkoszulką i wełnianymi skarpetami. Jeżeli w nocy jest wyjątkowo zimno, na podkoszulkę można dodatkowo założyć wełniany armijny sweter, a nawet kurtkę (np. tanker jacket). Pod spodnie z kolei – męskie wełniane kalesony. W ten sposób nasz nocny ubiór jest autentyczny od stóp do głów, ale przede wszystkim zapewnia pożądane ciepło. Spanie w mundurze pomaga również zaoszczędzić miejsce w bagażu. Podkoszulkę, sweter czy kurtkę można później wykorzystać również w ciągu dnia. Wnętrze kwatery pielęgniarek służących w szpitalu ewakuacyjnym. Kobieta po lewej ma na sobie mundur HBT (charakterystyczny materiał i zapięcie mankietów). Pierwszy model damskiego linera pod spodnie M-1943 szyje belgijski sklep QMI. W tym samym miejscu można również kupić replikę swetra, aczkolwiek nie jest on wykonany w 100% z wełny, jak oryginały. Bardziej autentyczną alternatywę oferuje What Price Glory albo WWII Impressions. Oryginalne linery i swetry (szczególnie w mniejszych rozmiarach), można kupić przez internet w podobnych cenach, w których oferowane są repliki. Szlafrok Pielęgniarki zachęcane były również do zabrania ze sobą jednego flanelowego szlafroka oraz jednej bawełnianej podomki. Pikowane szlafroki nie były polecane ze względu na dużą objętość. Tego typu okrycie wierzchnie było używane przez kobiety szczególnie w drodze pod prysznic albo do latryny. Pielęgniarka Adeline Simonson w cywilnej wzorzystej podomce. W 1943 roku wprowadzono do użytku damski płaszcz typu trenchcoat. Do płaszcza dołączana była wełniana podpinka, która noszona oddzielnie, oficjalnie pełniła funkcję ciepłego i praktycznego szlafroka z dwoma kieszeniami oraz rozcięciem z tyłu. Overcoat, Field, Women's, Officer's Wełniana podpinka do damskiego płaszcza nie tylko izolowała przed chłodem, ale także służyła jako szlafrok. Pielęgniarka Lois Gates w trakcie porannej lub wieczornej toalety. Kobieta ma na sobie damską podkoszulkę i wełnianą podpinkę od płaszcza, która pełni rolę szlafroka. Medical Department dysponował również swoimi szlafrokami, z których korzystali pacjenci w szpitalach. Szlafroki te występowały w kolorze bordowym lub granatowym i wykonane były ze sztruksu. Na kieszeniach posiadały oznaczenia M.D. U.S.A. Robe, Bath, Medium Zimowa wersja szlafroka Medical Department w kolorze granatowym. Pielęgniarka Lois E. Watson w szlafroku szpitalnym M.D. Z punktu widzenia rekonstruktorki, wszystkie wspomniane powyżej typy szlafroków są możliwe do kupienia lub uszycia. Oficjalnych szlafroków M.D. oraz podpinek do płaszczy warto szukać na portalach aukcyjnych. Cywilne szlafroki i podomki można uszyć w oparciu o wykroje dostępne m.in. na Etsy. Kapcie, pantofle i obuwie cywilne Przeglądając oryginalne zdjęcia można natknąć się na wiele różnych typów obuwia cywilnego używanego przez pielęgniarki. Zaczynając od mokasynów i saddle shoes, kończąc na różnego typu kapciach, pantoflach i sandałach. Jednak nie ma w tym nic dziwnego. Każdy, kto kiedykolwiek wypróbował życia w warunkach polowych wie, że posiadanie butów, które można szybko nasunąć na nogi, jest bardzo przydatne. Sięgające za kostkę buty polowe, które trzeba wiązać, są mało praktyczne, kiedy w środku nocy chce się szybko wyskoczyć do toalety. Anzio, Włochy (kwiecień 1944 r.): Pielęgniarka pomaga napełniać worki z piaskiem. Ma na sobie piżamę, podpinkę od płaszcza i cywilne pantofle. Kobiety korzystały z płaskich klapek lub pantofli na podwyższonej podeszwie i z odkrytym palcem. Wśród zakrytych butów dominują mokasyny i niskie, wiązane saddle shoes. 1943: Laurette Breitmeyer i dwie inne pielęgniarki w swoich kwaterach. Na zdjęciu widać klapki na podwyższonej podeszwie. Tunezja (marzec 1943 r.): Pielęgniarka w wolnym czasie czyści swoje buty polowe. Sama ma na nogach mokasyny. Ain el-Turck, Algieria (marzec 1944 r.): Grupa pielęgniarek w drodze po jedzenie. Dwie z nich mają na sobie charakterystyczne dwukolorowe saddle shoes. Podobnie jak w przypadku piżam i szlafroków, Medical Department posiadał również kapcie do użytku pacjentów. Były to proste, wsuwane, materiałowe kapcie w kolorze białym i z odkrytym palcem. W dzisiejszych czasach również można znaleźć obuwie w podobnym stylu. Pantofle domowe dalej są w codziennym użytku. Bez problemu można również kupić brązowe mokasyny albo reprodukcję saddle shoes (polecamy Muffy’s). Wszystkie opisane powyżej typy obuwia na pewno będą o wiele lepszym wyborem niż współczesne japonki czy inne buty.

Wyroby skórzane wchodzące w skład munduru są drogie, a ich trwałość i wygląd w dużej mierze zależą od odpowiedniej pielęgnacji. W koszarach wszystkie skórzane przedmioty musiały być polerowane, a zasady dobrego wyglądu wymagały, aby pasowały do siebie kolorystycznie. Rutynowa pielęgnacja skóry polega na jej czyszczeniu, natłuszczaniu i polerowaniu. Zarówno buty polowe, jak i buty M-43 czy buty wyjściowe, wymagają takiej samej podstawowej pielęgnacji. Mam parę nowych butów Dlaczego twoje nowe buty nie wyglądają jak oryginały? Prawda jest taka, że twoje nowe buty wyglądają dokładnie tak, jak oryginały, kiedy były nowe. Większość nowych butów, dopiero wyjętych z pudełka, ma jasną skórę. Aby uzyskać ciemniejszy kolor, trzeba je rozchodzić, natłuścić i wypolerować. Repliki damskich butów polowych z firmy QMI po wypakowaniu z pudełka. Rozchodzenie butów Nowe buty należy rozchodzić, zanim zostaną użyte do rekonstrukcji, zwłaszcza gdy czeka nas długi marsz. Jeśli masz wystarczająco dużo czasu, możesz to zrobić nosząc nowe buty przez krótkie okresy, aż skóra poluzuje się i dopasuje do kształtu stóp. Nie rób tego w trakcie rekonstrukcji. Imprezy rekonstrukcyjne nie są miejscem do rozciągania nowych butów. Nowe buty noś wszędzie. Do biura, sklepu, szkoły, kościoła albo na spacer z psem. Rozchodzenie butów może zająć tydzień, dwa, a nawet miesiąc, w zależności od tego, jak dużo chodzisz. Oryginalne damskie buty polowe (po lewej) obok repliki butów polowych QMI po kilku marszach oraz ze sznurówkami wymienionymi na oryginalne. Jeśli nie masz wystarczająco dużo czasu na rozchodzenie butów, możesz je namoczyć w zimnej wodzie na około 2,5 minuty, pozostawić do naturalnego wyschnięcia, a następnie poluzować skórę specjalnym mydłem (tzw. saddle soap) lub pastą do butów. Pamiętaj, że większość pomysłów na „szybsze” rozciągnięcie skóry jest złych, a nawet szkodliwych dla butów. Nigdy nie wymuszaj suszenia, kładąc jakiekolwiek wyroby skórzane w pobliżu ognia, kaloryfera lub pieca; wysuszy to olej i sprawi, że skóra stanie się krucha i bardzo niewygodna. Pielęgnacja skóry Czyszczenie Aby wyczyścić buty, najpierw wyjmij sznurowadła i wyszczotkuj cały brud lub błoto szczotką z włosia końskiego. W warunkach polowych możesz użyć kija lub innego tępego przedmiotu. Nigdy nie używaj noża ani szkła. Upewnij się, że buty czyścisz również w obszarze podeszwy. W miejscu, gdzie zaczyna się podeszwa, widać szwy, a w otworach często kumulują się nieczystości. Jeśli twoje buty są bardzo zabrudzone, możesz użyć mydła do czyszczenia skórzanych przedmiotów (tzw. saddle soap), które skutecznie pomoże usunąć nadmiar brudu z porów skóry. Weź gąbkę lub miękką ściereczkę i nałóż na buty sporą warstwę piany z mydła kastylijskiego lub mydła do skóry. Nie używaj gorącej wody ani nie pozwól, aby skóra zbyt długo się moczyła. Zetrzyj mydło wilgotną szmatką lub gąbką. Jeśli buty nie są bardzo brudne, możesz użyć mokrej szmatki i zwyczajnie przetrzeć je po wyszczotkowaniu. Pozwoli to usunąć pozostały nadmiar brudu lub kurzu. Nawilżanie Skóra wymaga regularnego nawilżania, aby pozostała ładna, elastyczna i nie wysychała. Wojenne poradniki zalecają nawilżanie skórzanych wyrobków za pomocą oleju kopytkowego, ale możesz też użyć innych współczesnych preparatów, takich jak Saphir Renovateur. Za pomocą szmatki, szczotki lub dłoni w rękawiczce nałóż olej lub krem i wmasuj go w skórę. Nie musisz zużywać dużej ilości produktu, wystarczy niewielka ilość. Po nałożeniu preparatu pozwól mu wniknąć w skórę i pozostaw buty na około pięć minut. Następnie weź szczotkę z włosia końskiego i wypoleruj buty. Skóra, która jest nadmiernie sucha i pozbawiona życia, może zostać odnowiona za pomocą odpowiednich odżywek lub poprzez nałożenie cienkiej warstwy oleju kopytkowego po wewnętrznej stronie skóry. Wilgotną lub mokrą skórę należy pozostawić do powolnego wyschnięcia na świeżym powietrzu, a następnie nałożyć odżywkę lub olej. Kremowanie Jeśli twoje skórzane buty tracą kolor, zwłaszcza na palcach, możesz przywrócić w nich pigment, używając kolorowego kremu do butów (Saphir, Kelly’s lub innej marki). Weź szmatkę i wetrzyj krem w skórę. Uważaj podczas nakładania brązowego kremu, ponieważ może on zabarwić szwy. Krem można również nałożyć na otarte pięty. Gdy skończysz kremowanie, pozwól butom wyschnąć przez kilka minut. Natłuszczanie Natłuszczanie jest bardzo ważną i istotną częścią pielęgnacji butów. Środki natłuszczające są szczególnie ważne dla butów polowych, ponieważ zawierają składniki, które impregnują i konserwują skórę. Do impregnacji możesz użyć wielu różnych produktów. Hubbard, Sno-Seal i olej z norek należą do tych najpopularniejszych. Wetrzyj produkt w skórę i pozwól mu wsiąknąć. Buty możesz spokojnie odłożyć na 24 godziny. Buty M-43 wchłaniają dużo produktu. W przypadku wszystkich typów obuwia należy zwrócić szczególną uwagę na szwy, ponieważ tam najczęściej przenika woda. Wskazane jest nałożenie kilku warstw preparatu. Buty należy natłuszczać okresowo. Wszystko zależy od tego, jak często ich używasz, ale przynajmniej raz w roku. Polerowanie Polerowanie pomaga dodatkowo chronić buty, a także uzyskać pożądany wygląd. Skórę należy dokładnie wyczyścić przed nałożeniem pasty. Podczas wojny wielu oficerów preferowało produkty o neutralnym kolorze (możesz użyć Kiwi lub dowolnej innej marki), ponieważ zmiękczają i chronią skórę, nadają połysk podczas polerowania i nie przyciemniają koloru butów przy wielokrotnym użyciu. Nakładanie kilku warstw pasty jest niepożądane, ponieważ tworzy się osad kurzu i brudu o coraz większej grubości. Pasta nie powinna zawierać składników takich jak kwas czy terpentyna, które są wysoce szkodliwe dla skóry. Buty należy polerować przed i po każdej rekonstrukcji. Nałóż niewielką ilość pasty do butów za pomocą miękkiej szmatki. Wcieraj pastę w buty małymi okrężnymi ruchami. Użyj szczotki do butów, aby usunąć nadmiar pasty. Można to zrobić szybkimi i krótkimi pociągnięciami szczotki w powtarzalnych ruchach. Wypoleruj skórę starą pończochą lub miękką szmatką energicznymi ruchami do przodu i do tyłu. To najszybszy i najłatwiejszy sposób na nadanie butom połysku. Przechowywanie butów Buty należy umieścić na prawidłach do butów najlepiej zaraz po ich zdjęciu, dopóki są ciepłe i wilgotne. Regularnie stosowanie prawideł przywraca pierwotny kształt butów i zapobiega tworzeniu się głębokich, trwałych fałd, które mogą powodować dyskomfort, nieestetyczny wygląd i przyspieszać zużycie obuwia.