top of page

Olive Drab Service Uniform
(1943 - 1945)

Oliwkowy mundur wyjściowy został wprowadzony do użytku w 1943 roku. Miał on zastąpić noszony do tej pory granatowy mundur wyjściowy, ponieważ armia zdecydowała się ujednolicić kolorystycznie umundurowanie kobiet i mężczyzn służących w jej szeregach.

Oliwkowy mundur był dostępny w dwóch wersjach: zimowej (oznaczony na metce jako Wool) oraz letniej (oznaczony na metce jako Tropical Worsted). Obie wersje różniły się od siebie tylko i wyłącznie materiałem, z jakiego zostały wykonane. Zimowa wersja munduru była szyta z baratei, letnia z szeregu różnych lekkich materiałów. Przydziałowy mundur składał się z marynarki, spódnicy i nakrycia głowy (czapki, a później również furażerki) w odcieniu No. 51, czyli tak zwanym dark olive-drab, również nieformalnie nazywanym czekoladowym.

Lt. Dorothy Toon Todd, at right, in full OD service uniform..jpg
Olive Drab Service Uniform.jpg
Lt. Rose Blickstein.jpg

MARYNARKA:

Jackets, Wool, OD, Women's, Officer's, N

Jacket, Wool, OD, Women's, Officer's, Nurse’s

Zimowa marynarka z baratei jest zapinana na cztery guziki i posiada dwie fałszywe kieszonki na piersi. Rękawy są ozdobione w dolnej części zieloną oficerską lamówką. Wraz ze spódnicą w tym samym oliwkowym kolorze tworzy oficerski mundur wyjściowy.

Jacket,_Service,_Tropical_Worsted,_Nurse

Jacket, Service, Tropical Worsted, Nurses’, Dark OD

Letnia jednorzędowa marynarka wykonana z trwałej, lekkiej tkaniny w odcieniu OD nr 51. Posiada cztery guziki i jest noszona w połączeniu ze spódnicą wykonaną z tego samego materiału.

Insygnia były noszone w następujący sposób. Na naramiennikach marynarki były przypięte stopnie wojskowe, na kołnierzu bliżej szyi para insygniów oficerskich „U.S.”, a w dolnej części kołnierza para kaduceuszy korpusu pielęgniarskiego.

Insignia Service Jacket.jpg

SPÓDNICA:

Skirt, Wool, OD, Dark, Women's, Officer'

Skirt, Wool, OD, Dark, Women’s, Officer’s

Spódnica z baratei wykonana z sześciu klinów posiada w talii wąski pasek zapinany na jeden guzik. Z lewej strony znajduje się zamek błyskawiczny. Spódnica posiada dość spory zapas materiału, aby umożliwić ewentualne przeróbki.  Spódnica wraz z pasującą marynarką tworzą mundur wyjściowy.

Skirt, Jacket, Waist, Tie, Service Cap.p

Powyżej:

Kompletny oficerski mundur wyjściowy dla pielęgniarek w kolorze oliwkowym. Tutaj noszony regulaminowo z krawatem i nakryciem głowy. Na klapkach marynarki widoczne są oficerskie insygnia: na górze wycięte „U.S.”, na dole pielęgniarskie kaduceusze z literką „N”. Na naramiennikach przypięte są insygnia oznaczające stopień - podporucznik

(2nd Lt.) lub wyższy.

Skirt, Service, Tropical Worsted, Nurses

Skirt, Service, Tropical Worsted, Nurses', Dark OD

Spódnica wykonana z wytrzymałego, lekkiego materiału w odcieniu OD nr 51. Jest noszona w połączeniu z letnią marynarką i nakryciem głowy. Spódnica powinna sięgać za kolano.

Skirt, Jacket, Waist, Men's Garrison Cap

Powyżej:

Nieregulaminowy, luźny styl noszenia munduru wyjściowego, który mógł zostać dozwolony przez dowództwo danej jednostki. W tej kombinacji brakuje krawata, a kołnierz koszuli został rozpięty i wyciągnięty na marynarkę. Nakrycie głowy stanowi tu męska oficerska furażerka, którą pielęgniarki czasem nosiły przed wprowadzeniem damskiej wersji w lipcu 1944 r.

Pink Skirt.png
OD Jacket, Pink Skirt, Khaki Shirt, Khak

Pinks and Greens:

Spódnica w odcieniu OD nr 54, popularnie nazywana różową, była oficjalnie przeznaczona do noszenia tylko przez oficerów WAC. Niemniej jednak na epokowych zdjęciach, głównie z 1945 roku, widać, że niektóre pielęgniarki również upodobały sobie jasną spódnicę. O możliwości jej noszenia decydowała przełożona pielęgniarka danego szpitala. Różowe spódnice nigdy nie były noszone przez pielęgniarki w trakcie oficjalnych uroczystości lub wykonywania obowiązków - jedynie w czasie wolnym, na przyjęciach, podczas zwiedzania, czy podróży do domu. Spódnica OD nr 54 stała się oficjalną częścia garderoby pielęgiarki dopiero w roku 1948.

Nurses of the 59th Evacuation Hospital wearing Class A uniforms.jpg

SPODNIE:

W połowie 1943 roku pielęgniarki służące za granicą otrzymały możliwość zakupienia ciemno oliwkowych spodni z wysokim stanem. Spodnie te były dostępne zarówno w wersji zimowej, jak i letniej, a materiały, z którego były szyte odpowiadały materiałom, z których były wykonane marynarki i spódnice. Po prawej stronie posiadały jedną kieszeń, po lewej zapięcie na guziki lub zamek błyskawiczny.

 

Noszenie spodni w ramach munduru wyjściowego zamiast spódnicy było możliwe na takich warunkach, jakie bezpośredni dowódca pielęgniarek mógł uznać za stosowne. Przepisy mundurowe były dostosowywane przez oficerów do klimatu i terenu w przydzielonej im strefie walki.

Slacks, Women’s, Winter, Dark, O.D..png

Slacks, Women’s, Winter, Dark, O.D.

Zimowa wersja ciemno oliwkowych spodni wykonana z wełny. Po prawej stronie posiadają kieszeń, a po lewej zapięcie na zamek i dwa małe guziki.

Slacks, Women’s, Summer, Dark, O.D..png

Slacks, Women’s, Summer, Dark, O.D.

Letnia wersja oliwkowych spodni wykonana z lekkiego materiału. Noszenie spodni było dozwolone w sytuacjach, kiedy spódnica okazywała się niepraktyczna.

U.S. Army nurse in OD slacks.jpg

KOSZULA:

Bawełniana damska koszula w odcieniu khaki nr 1 była noszona w połączeniu z oliwkowym mundurem wyjściowym. W ciepłe dni koszula mogła być noszona z rozpiętym kołnierzem, bez krawata i marynarki. Koszula posiada dwie kieszenie na piersi zapinane na guzik. Pierwszy model koszuli khaki posiadał prostokątne klapki na kieszeniach. Później w trakcie wojny nieznacznie powiększono rozmiar kieszeni, zmieniono kształt klapek na trójkątny, a w lewej kieszeni dodano otwór na ołówek. Zaszewki w talii zapewniają odpowiednie dopasowanie.

Waist, Cotton, Women’s.png

Waist, Cotton, Women’s

(first pattern)

Damska koszula w kolorze khaki wykonana z popeliny. Na zdjęciu przedstawiony jest pierwszy model koszuli z prostokątnymi klapkami na kieszeniach. Koszula noszona pod marynarką nie posiadała naramienników.

Skirt, Waist, Tie, Garrison Cap.png

Powyżej:

Koszula khaki w połączeniu z oliwkową spódnicą, krawatem khaki i damską oficerską furażerką. W momencie, kiedy koszula była noszona bez marynarki, do kołnierza należało przypiąć odpowiednie insygnia: z prawej strony stopień (na zdjęciu porucznik - 1st Lt.), z lewej strony oficerski kaduceusz z literką „N” oznaczającą nurse, czyli pielęgniarkę. W przypadku braku marynarki, krawat musiał być zagięty i schowany między drugim a trzecim guzikiem koszuli.

Waist, Cotton, Women's 2nd model.png

Waist, Cotton, Women’s

(revised pattern)

Drugi model damskiej koszuli z trójkątnymi klapkami na kieszeniach. Lewa kieszeń posiada przegródkę na ołówek. Koszula była noszona pod marynarką i nie posiadała naramienników.

Skirt, Waist, Garrison Cap.png

Powyżej:

Trochę luźniejszy styl noszenia bawełnianej koszuli: z rozpiętym kołnierzem i bez krawata. Cieszył się szczególną popularnością u pielęgniarek służących w tropikalnych klimatach. Przy tej kombinacji na kołnierzu koszuli również powinny znaleźć się insygnia: po prawej stopień, po lewej kaduceusz.

Group photo of nurses in khaki shirts and OD skirts.JPG
Women's Khaki Waist (short sleeves).png
Women's Khaki Waist (short sleeves) with OD Skirt.png

Waist, Cotton, Women’s

(krótki rękaw)

Damska koszula khaki ze skróconym rękawem. Pielęgniarki służące w ciepłych klimatach czasem decydowały się na tego typu przeróbki.

Nurse of the 95th Evacuation Hospital.jpeg
Lt. Lucy Slade Libby in short sleeved khaki waist.jpg

Dodatkowo pielęgniarki miały możliwość zakupienia we własnym zakresie ciemnej koszuli w kolorze OD nr 51, czyli tak zwanym czekoladowym. Ten model koszuli był szyty na miarę z wysokiej jakości materiałów i również mógł być noszony w połączeniu z letnim oliwkowym mundurem wyjściowym.

Waist, Tropical Worsted, Dark Olive-Drab, Nurse's:

Waist, Tropical Worsted, Dark Olive-Drab, Nurse's

Prywatnie zakupiona koszula w kolorze czekoladowym mogła być noszona z letnią wersją oliwkowego munduru wyjściowego. Egzemplarz na  zdjęciu został uszyty przez firmę Saks Fifth Avenue. W lewej kieszeni ma małą przegródkę na ołówek.

Lt. Mary B. Cullen in chocolate shirt.JPG
Lt. Annaliese Munson.PNG

NAKRYCIE GŁOWY:

Podstawowym nakryciem głowy w przypadku oliwkowego munduru wyjściowego jest czapka (ang. service cap) w tym samym kolorze. Czapka była dostępna w dwóch wersjach: zimowej, wykonanej z grubszego materiału, do noszenia z zimową wersją munduru oraz letniej, zrobionej z cienkiego materiału, do noszenia z letnim mundurem, oliwkową sukienką off-duty i letnim mundurem wyjściowym seersucker. Zgodnie z regulaminem, czapka powinna być noszona równo na głowie, nie przechylona na bok. Po środku czapka posiada przypięte godło USA (wys. 6 cm), które podkreślało oficerski status pielęgniarki.

Od momentu wprowadzenia oliwkowego munduru wyjściowego do lipca 1944 roku było to jedyne oficjalne nakrycie głowy dostępne dla pielęgniarek.

Cap, Service, Wool, OD, Nurse’s.png

Cap, Service, Wool, OD, Nurse’s

Widoczny na zdjęciu model czapki został zaprojektowany przez prywatną nowojorską firmę Knox Hats i był zarezerwowany tylko i wyłącznie dla pielęgniarek służących w armii. 

Cap, Service, Wool, OD, Nurse's - Inside

Cap, Service, Wool, OD, Nurse’s

Wewnętrzna strona czapki. Widoczna jest metka z rozmiarem 23 1/2 cala, czyli niecałych 60 cm w obwodzie głowy. 

A group of army nurses in OD service uniforms-min.PNG

Popularna furażerka została oficjalnie zatwierdzona do użytku pielęgniarek z Army Nurse Corps dopiero w lipcu 1944 roku. Wcześniej kobiety decydowały się czasem na noszenie męskich oficerskich furażerek w ramach urozmaicenia swojej garderoby. Damska wersja furażerki różniła się od męskiej głównie kształtem - mówiło się, że przypomina banan. Miała ona lepiej komponować się z damskimi fryzurami popularnymi w latach 40-tych. Podobnie jak czapka, marynarka i spódnica, furażerka również była dostępna w wersji zimowej i letniej. Wszystkie oficerskie furażerki posiadały czarno-złote obszycie. Stopień powinien być przypięty z lewej strony furażerki.

Men's Officer's Garrison Cap.png

Cap, Garrison, Officers', Wool, Elastique, Dark, OD

Męska oficerska furażerka o prostym kształcie,

którą pielęgniarki czasem decydowały się nosić w połączeniu z mundurem wyjściowym. Na zdjęciu ze srebrnym stopniem porucznika (1st Lt.).

1st Lieutenant Naomi A. Speary, 203d General Hospital.jpg
Women's Officer's Garrison Cap.png

Cap, Garrison, Wool, Women, Officers’

Damska oficerska furażerka w kształcie banana. Ten typ nakrycia głowy w pierwszej kolejności otrzymały kobiety służące w Women's Army Corps, dopiero później pielęgniarki z ANC. Zaokrąglony kształt miał na celu lepiej dopasowywać się do ówczesnych fryzur.

Lt. Elizabeths Boss in OD Service Uniform.jpg

BUTY:

W trakcie II wojny światowej kobiety służące w Army Nurse Corps posiadały tylko jeden typ obuwia do oliwkowego munduru wyjściowego. Były to brązowe skórzane oxfordy na obcasie o wysokości 3,8 cm. Buty posiadały skórzaną podeszwę, gumowany obcas i były zawiązywane na brązowe sznurówki o długości 68,5 cm. Oxfordy były uniwersalnym obuwiem przeznaczonym do noszenia z oliwkowym i beżowym mundurem wyjściowym, oliwkową i beżową sukienką off-duty, a także z mundurem szpitalnym seersucker.

W przeciwieństwie do kobiet służących w Women's Army Corps i Navy Nurse Corps, pielęgniarki nie mogły nosić czółenek (ang. pumps). Decyzję tę argumentowano faktem, że każda pielęgniarka mogła być bez uprzedzenia skierowana do pracy w warunkach polowych, gdzie oxfordy i buty polowe były nie tylko bardziej praktyczne i wygodne, ale również zdrowsze dla stóp. Obawiano się, że kobiety mogłyby nosić czółenka w trakcie służby w szpitalu, mimo iż regulaminowo przeznaczone były do tego oxfordy. 

Zmiana nastąpiła dopiero we wrześniu 1945 roku, już po zakończeniu wojny. Pielęgniarkom pozwolono nosić brązowe czółenka w czasie wolnym. Buty musiały mieć zakryte palce i piętę, nie posiadać żadnych elementów ozdobnych, a obcas nie mógł być wyższy niż 6,3 cm.

Shoes, Service, Women’s, Low.png

Shoes, Service, Women’s, Low

Brązowe, skórzane oxfordy to stylowe i wygodne buty dla kobiet służących w armii. Pielęgniarki z ANC nosiły je w połączeniu z mundurem wyjściowym i szpitalnym.

Brown Pumps.png

Pumps

Przykładowe brązowe czółenka, które mogły być noszone przez pielęgniarki w czasie wolnym od września 1945 roku. Tego typu buty kobiety kupowały we własnym zakresie.

Chcąc lepiej ochronić się przed chłodem, kobiety miały również możliwość założenia damskich butów polowych do munduru wyjściowego. Oprócz pończoch należało wtedy nałożyć jeszcze oliwkowe skarpetki

i wywinąć je na buty. Dodatkową ochronę przed śniegiem, deszczem i błotem zapewniały ochraniacze na buty, które zakładało się na buty polowe. Ochraniacze wykonane były z wodoodpornego materiału

i gumowej podeszwy. Sięgały do połowy łydki.

Shoes, Field, Women's.png

Shoes, Field, Women’s

Sznurowane buty polowe o węższym kroju dopasowanym do kobiecych potrzeb. Posiadają gumowy obcas o wysokości 2,5 cm oraz gumowe podeszwy.

Overshoes.png

Overshoes, Arctic, 4-Buckle

Ochraniacze na buty typu arktycznego do noszenia na butach polowych. Skutecznie chronią  przed śniegiem i zimnem. Posiadają tkaną, wodoodporną cholewkę i gumowe podeszwy. Rozmiar ochraniacza odpowiada rozmiarowi butów.

TOREBKA:

Prostokątna skórzana torebka dla pielęgniarek została wprowadzona do użytku pod koniec 1942 roku.  Posiadała odpinany pasek, a w środku wszytą portmonetkę i przegródkę na lusterko. Kolorystycznie pasowała do brązowych oksfordów. 

Do listopada 1943 roku torebkę regulaminowo nosiło się na lewym ramieniu. Później zasady się zmieniły. Torebkę zaczęto nosić przez ramię, z paskiem spoczywającym na prawym ramieniu, a torebką z lewej strony. Pasek przymocowany do torebki na dwa zatrzaski można było odpiąć, a torebkę nosić jak kopertówkę lub pod pachą.

Bag, Utility, Nurses’ Front.png
Bag,_Utility,_Nurses’_Inside.png
Bag, Utility, Nurses’ Back.png

Bag, Utility, Nurses’

Skórzana torebka z przegródkami i portfelikiem. Podszewka wykonana jest z bawełnianej popeliny w kolorze OD. Pasek można wyregulować do noszenia na ramieniu lub odpiąć go i nosić torebkę pod ramieniem. Ten model torebki był używany tylko przez pielęgniarki z Army Nurse Corps.

(Torebka na zdjęciach pochodzi z kolekcji Victorii Pageot)

KRAWAT:

Krawat w kolorze khaki uzupełniał oliwkowy mundur wyjściowy. Wykonany był z mieszanki bawełny i moheru, dzięki czemu był wytrzymały i odporny na zagniecienia. Damskie krawaty były podobne z wyglądu do tych noszonych przez mężczyzn, ale krótsze. Po wojnie, w roku 1949, kolor krawata został zmieniony na oliwkowy.

Khaki Ties.png

Necktie, Women’s

Damski krawat w kolorze khaki (po lewej) obok męskiego oficerskiego krawata (po prawej) w tym samym kolorze.

Lt. Doris R. Schwartz.jpg

RĘKAWICZKI:

Pielęgniarki miały możliwość noszenia skórzanych brązowych rękawiczek lub wełnianych oliwkowych rękawiczek w połączeniu z mundurem wyjściowym.

Leather Gloves.png

Gloves, Leather, Dress, Women’s

Skórzane brązowe rękawiczki dla kobiet. Były to proste, naciągane na dłonie rękawiczki, bez dodatkowych elementów ozdobnych.

Gloves, Wool, OD.png

Gloves, Wool, OD

Wełniane rękawiczki w kolorze oliwkowym do noszenia w chłodne dni.

SZALIK:

Wraz z oliwkowym mundurem wyjściowym pielęgniarki otrzymały beżowy szalik do noszenia w chłodne dni. Szalik był wykonany z lekkiego, miękkiego materiału o rozmiarach 28 cm x 107 cm.

Scarf, Women’s.png

Scarf, Women’s

Damski szalik w kolorze beżowym mógł być noszony w połączeniu z oliwkowym mundurem wyjściowym w chłodne dni. Na zdjęciu jest widoczna reprodukcja od Russell Armoire.

BIELIZNA:

Mundur wyjściowy nie jest kompletny bez odpowiedniej bielizny. Biustonosz, figi i pas do pończoch pomagają uzyskać odpowiednią sylwetkę. W przypadku oliwkowego munduru jedynym akceptowalnym kolorem pończoch był cielisty, oczywiście ze szwem z tyłu. Rajstopy weszły do powszechnego użytku dopiero w latach sześćdziesiątych. Na bieliznę, jeszcze przed założeniem munduru, należy włożyć halkę. Halka sprawia, że mundur ładnie układa się na ciele, podczas chodzenia spódnica nie zahacza o zapięcia pasa do pończoch i chroni mundur przed zabrudzeniami (bezpośrednim kontaktem z ciałem).

Beige Stockings.png

OKRYCIA WIERZCHNIE:

Wraz z wprowadzeniem oliwkowego munduru wyjściowego w 1943 roku pielęgniarki otrzymały również płaszcz do noszenia w zimne i deszczowe dni. Był to dwurzędowy trenchcoat z wiatroodpornej

i wodoodpornej bawełnianej popeliny. Płaszcz posiadał odpinany kaptur i ciepłą, wełnianą podszewkę. Mógł być noszony zarówno z mundurem wyjściowym, jak i polowym. Oficerska wersja tego płaszcza używana przez pielęgniarki posiadała naramienniki, do których przypinało się stopień wojskowy.

W listopadzie 1944 roku kobiety otrzymały dodatkowo możliwość zakupu we własnym zakresie wełnianego płaszcza. Wełniane płaszcze były dostępne w dwóch odcieniach OD nr 51 i 52 i były przeznaczone do noszenia tylko z mundurem wyjściowym. 

Oryginalne wojenne fotografie pokazują, że pielęgniarki czasem korzystały również z kurtek polowych, szczególnie w rejonach bliżej frontu. Najbardziej popularna była damska kurtka M-1943, która była do dyspozycji kobiet od końca 1943 roku.

Skirt, Jacket, Waist, Tie, Garrison Cap,

Overcoat, Field, Women’s, Officer’s

Oficerski trenchcoat z odpinanym kapturem był pierwszym płaszczem dostępnym dla pielęgniarek, które otrzymały oliwkowy mundur wyjściowy.

Skirt, Waist, Tie, M43 Jacket, Helmet.pn

Jackets, Field, M-1943, Women's

Damska kurtka polowa M-43 w połączeniu ze spódnicą i hełmem M-1. Na taką kombinację czasem decydowały się pielęgniarki służące w szpitalach w Europie.

U.S. Army nurses marching in overcoats.JPG
Overcoat, Wool, Women’s, Officers' (OD 51).png

Overcoat, Wool, Women’s, Officers' (OD 51)

Wełniany płaszcz w ciemnym odcieniu OD nr 51. Jest wykonany z wysokiej jakości materiału i przeznaczony do noszenia tylko z mundurem wyjściowym.

Wool Overcoat, Jacket, Skirt, Waist, Tie

Overcoat, Wool, Women’s, Officers' (OD 52)

Wełniany płaszcz w odcieniu OD nr 52 nie był umundurowaniem, które pielęgniarki otrzymywały z przydziału, ale który mogły w razie potrzeby zakupić we własnym zakresie.

OD51 Wool Overcoat.PNG
bottom of page