top of page

Wyposażenie osobiste
(1941 - 1945)

Podstawowe wyposażenie osobiste pielęgniarek z Army Nurse Corps w trakcie II wojny światowej składało się z następujących elementów:

TORBA POLOWA:

BAG, CANVAS, FIELD, OD, M-1936 („MUSETTE BAG”)

Torby polowe M-1936 zaprojektowano pod koniec lat 30 XX wieku na wzór brytyjskich toreb oficerskich z okresu Wielkiej Wojny. Były alternatywą dla przestarzałych i nieporęcznych w wielu sytuacjach haversack’ów M-1910 oraz M-1928. Torby nowego wzoru miały trafić przede wszystkim do oficerów, załóg pojazdów oraz  – będących wówczas wciąż w fazie eksperymentalnej – jednostek spadochronowych. Ze względu na swój status oficerski, pielęgniarki z Army Nurse Corps również otrzymały torby M-1936.

Bag, Canvas, Field, OD, M-1936 - Front.p
Bag, Canvas, Field, OD, M-1936 - Back.pn

Bag, Canvas, Field, OD, M-1936

Mała płócienna torba w kolorze khaki (OD3) do przenoszenia przedmiotów osobistych, którą można nosić na ramieniu za pomocą paska nośnego lub przymocować do szelek M-1936.

Plecaki M-1936 przystosowano do noszenia wraz z nowymi szelkami M-1936. W celu noszenia ich w formie chlebaka zaprojektowano również specjalne paski nośne (ang. carrying strap). Stąd też wywodzi się potoczna nazwa toreb M-1936 – „Musette Bag”. Musette znaczy w języku francuskim tyle, co „torba” lub „chlebak”.

Strap, Carrying, Bag, Field.png

Strap, Carrying, Bag, Field

Pasek nośny do noszenia torby M-1936 w formie chlebaka – przewieszonej przez ramię. Na górze egzemplarz wyprodukowany w USA, niżej wersja British Made.

W torbach M–1936 kobiety nosiły najważniejsze rzeczy osobiste, takie jak chusteczki, ręcznik, mydło, pasta i szczoteczka do zębów, kosmetyki, szczotka do włosów, bielizna na zmianę, wkładki higieniczne, menażka, małe nożyczki do bandaży, latarka, zapałki lub benzyna do zapalniczki, kieszonkowy nożyk, otwieracz do konserw, przybory do pisania listów, słodycze i papierosy. W tylnej płaskiej kieszeni torby umieszczano np. złożoną czapkę lub furażerkę. Pod klapą plecaka bardzo często noszono także płaszcze przeciwdeszczowe.

Packing Suggestions for Nurses 1.jpg
Packing Suggestions for Nurses 2.jpg

Torby „Musette Bag”, podobnie jak większość amerykańskiego wyposażenia z okresu drugiej wojny światowej, produkowano w następujących kolorach:

 

  • OD3 (khaki)

Na początku wojny torby w tym kolorze bardzo często produkowano w wersji „gumowanej”. Dodatkowa warstwa gumy wszyta między płaty materiału miała zapewnić torbie wodoodporność.

  • Transitional (khaki / ciemnozielony)

Na przełomie roku 1942 i 1943 zdecydowano zmienić kolor amerykańskiego ekwipunku z OD3 na ciemnozielony OD7. Wielu producentów wciąż posiadało jednak w swoich magazynach ogromne ilości materiału w kolorze OD3 czego efektem były mieszanki obu wspomnianych kolorów, występujące również w przypadku toreb M-1936. Nie mniej większość tego typu toreb dotarła do Europy późnym latem 1944 roku.

 

  • OD7 (ciemnozielony)

Wdrożenie ekwipunku w kolorze OD7 pierwotnie planowano jeszcze na rok 1943, jednak ze względu na rozciągnięte linie zaopatrzeniowe oraz ogromną liczebność armii amerykańskiej, wyposażenie w kolorze ciemnooliwkowym zaczęło napływać do Europy mniej więcej w połowie roku 1944. Wyposażenie w tym kolorze nigdy nie zastąpiło całkowicie sprzętu OD3. Do końca wojny zdecydowana większość jednostek była wyposażona w starszy sprzęt. Torba M-1936 w kolorze OD7 została wzbogacona o dwa otwory, do których można było przyczepić np. łopatę polową. Nie istnieją jednak żadne materiały potwierdzające, że ten model trafił do jakiejkolwiek jednostki w czasie wojny.

251st Station Hospital nurses disembark

Należy dodać, że podobnie jak inne rodzaje wyposażenia, torby M-1936 produkowano również w Wielkiej Brytanii w ramach produkcji mającej ułatwić wyposażenie stacjonujących w Anglii jednostek amerykańskich oraz pozwolić rządowi brytyjskiemu choć w ułamku spłacić długi zaciągnięte w USA. Wyprodukowane w Anglii wyposażenie jest oznaczane jako „British Made”.

Bag, Canvas, Field, OD, M-1936 - Rubberi
Bag, Canvas, Field, OD, M-1936 British M
Bag, Canvas, Field, OD, M-1936 OD7.png

(1)

(2)

(3)

Bag, Canvas, Field, OD, M-1936
(pozostałe typy)

(1) torba M-1936 w wersji gumowanej OD3, (2)„British Made” oraz (3) OD7 z dodatkowymi otworami.

Strap, Carrying, Bag, Field

PAS:

BELT, PISTOL OR REVOLVER, M-1936

Pasy M-1936 zwane potocznie „pistol beltami” wprowadzono do produkcji w drugiej połowie lat 30 XX wieku w celu zastąpienia wiekowych już pasów M-1912. Pas M-1936, podobnie jak jego poprzednik, przeznaczony był dla żołnierzy niebędących strzelcami, od których nie wymagano posiadania pasa amunicyjnego. Do takich żołnierzy zaliczają się oficerowie, załogi pojazdów, obsługi moździerzy czy karabinów maszynowych oraz personel medyczny (w tym pielęgniarki).

M-1936 Pistol Belt OD3.png

Belt, Pistol or Revolver, M-1936

Pas pistoletowy M-1936 w kolorze khaki (OD3) służący do mocowania niektórych elementów wyposażenia. Górny rząd otworów służy do przymocowania szelek M-1936, a dziurki w dolnej części do zaczepienia wyposażenia posiadającego haki, np. pokrowce manierek, pokrowce na opatrunek osobisty, łopatki i siekierki.

Army nurse at basic training wearing OD7

Każdy z pasów M-1936 wyposażono w dziurki umożliwiające zaczepienie ekwipunku wyposażonego w hak M-1910. W przypadku kobiet z Army Nurse Corps najczęściej była to manierka i opatrunek osobisty. Na zdjęciach ze szkolenia podstawowego widoczne są również przypięte łopatki polowe (Shovel, Intrenching, M-1943) oraz siekierki (Axe, Intrenching, M-1910). Dodatkowo pasy M-1936 zaprojektowano w sposób umożliwiający regulację długości.


Ze względu na swoją budowę pasy M-1936 powstawały jedynie w kolorach OD3 oraz OD7, a ich produkcja w kolorze ciemnooliwkowym trwała do lat 60 XX wieku. Podobnie jak większość amerykańskiego wyposażenia, pasy pistoletowe również produkowano w Wielkiej Brytanii. 

M-1936 Pistol Belt  OD7.png

Belt, Pistol or Revolver, M-1936 (OD7)

Pas pistoletowy M-1936 w kolorze ciemnozielonym (OD7).

SZELKI:

SUSPENDERS, BELT, M-1936

BELT, PISTOL OR REVOLVER, M-1936

SZELKI:

SUSPENDERS, BELT, M-1936

Szelki M-1936 weszły do produkcji w roku 1936. Miały one na celu odciążenie głównego pasa oraz umożliwienie noszenia torby M-1936 w formie plecaka, co umożliwiały zamocowane z przodu D-Ringi oraz paski z karabińczykami z tyłu. Szelki M-1936 produkowano tylko i wyłącznie w kolorze OD3, a za ich wytwarzanie odpowiadały zarówno firmy amerykańskie, jak i brytyjskie.

Suspenders, Belt, M-1936.png
Suspenders, Belt, M-1936 - British Made.

Suspenders, Belt, M-1936

Szelki M-1936 służące do noszenia torby M-1936 na plecach i odciążenia pasa M-1936. Na górze produkcja amerykańska, niżej brytyjska. Posiadają regulowane paski oraz karabińczyki do podpięcia pasa oraz torby. Pielęgniarki używały szelek głównie w trakcie szkolenia podstawowego oraz podróży.

Kobiety służące w Army Nurse Corps używały szelek głównie w trakcie szkolenia podstawowego. Jednym z elementów treningu były długie marsze z wyposażeniem, na które pielęgniarki zabierały pasy i szelki z doczepioną torbą M-1936, manierką itd. Szelki M-1936 były dość niewygodne w użytkowaniu i wrzynały się w ramiona. W takich sytuacjach kobiety podkładały sobie np. wełniane rękawiczki pod paski szelek.

Training for duty in the India-Burma the
Lt. Claire Landorf, of Youngstown, Ohio,

Inną sytuacją, w której można zauważyć szelki w użyciu przez pielęgniarki to przygotowanie do transportu morskiego lub ziemnego (podróż do miejsca służby, zmiana lokalizacji szpitala). W trakcie codziennej pracy pielęgniarki nie nosiły ze sobą wyposażenia – znajdowało się ono w namiocie.

American Army nurses arrive in Australia
American nurses land on the Normandy bea
M-1936 Bag, M-1936 Suspenders, M-1936 Be

Suspenders, Belt, M-1936
(mocowanie do pasa i torby M-1936)

Na zdjęciu pokazany jest poprawny sposób mocowania torby M-1936 do pasa M-1936 i szelek M-1936.

OPATRUNEK OSOBISTY Z POKROWCEM:

FIRST-AID PACKET & POUCH

Każdy mężczyzna i każda kobieta służąca w armii otrzymywała mały opatrunek osobisty z pokrowcem, który mocowano do pasa M-1936. Zawartość opatrunku (bandaż, środek odkażający) była przeznaczona dla właściciela, nie innej, rannej osoby.

 

W roku 1904 na zlecenie armii amerykańskiej opracowano nowy typ opatrunku osobistego. Produkowane głównie przez firmę „Bauer & Black” z Chicago opatrunki były całkowicie sterylne, dzięki umieszczeniu zestawu bandaży w mosiężnej puszce, którą otwierano – jak konserwę – przez pociągnięcie za pierścień.


Dla nowopowstałych opatrunków zaprojektowano również specjalny, zamykany na dwa zatrzaski pokrowiec M-1910, który umożliwiał szybki i wygodny dostęp do opatrunku. Pokrowce tego typu produkowano jeszcze w roku 1942, dlatego często je widać na wyposażeniu pielęgniarek we wczesnym okresie wojny.

Pouch, First-Aid Packet, M-1910.png

Pouch, First-Aid Packet, M-1910

Pokrowiec na opatrunek osobisty M-1910 był zapinany na dwa zatrzaski i stanowił częsty element wyposażenia mężczyzn i kobiet na początku drugiej wojny światowej.

W roku 1922 placówka badawcza Medical Equipment Laboratory podlegająca pod Medical Field Service School w Carlisle Barracks w Pensylwanii rozpoczęła pracę nad udoskonaleniem istniejących już opatrunków osobistych. Dla opatrunków nowego typu zaprojektowano również nowy pokrowiec w postaci wersji M-1924, zamykanej za pomocą zatrzasków LTD („Lift-The-Dot”).

Pouch, First-Aid Packet, M-1924.png

Pouch, First-Aid Packet, M-1924

Pokrowiec na opatrunek osobisty M-1924, zapinany na pojedynczy zatrzask lift-the-dot, służył do przechowywania opatrunku „Carlisle Model”.

Niestety pogarszająca się sytuacja amerykańskiej gospodarki oraz Wielki Kryzys z roku 1929 spowodowały cięcia, przez które masowa produkcja nowych opatrunków i pokrowców ruszyła na dobre dopiero w roku 1940. 

Army Nurse Corps officers being field tr

Ze względu na miejsce opracowania, nowe opatrunki zaczęto szybko określać mianem „Carlisle Model”. Wczesne partie opatrunków, które wyprodukowano przed jesienią 1941 roku, zawierały sterylny bandaż bez środków bakteriobójczych. Pod koniec 1941 roku do opatrunku dodano opakowanie z proszkiem sulfanilamidu, a na tyłach opakowania zaczęto umieszczać tłoczony napis informujący o zawartym w opatrunku środku odkażającym. W praktyce jednak wielu producentów często nie przestrzegało owej regulacji. 

W 1942 roku zrezygnowano z umieszczania na puszcze napisu, a zaczęto ją całą malować na czerwono – miało to nie tylko informować o zawartości, ale i pomagać żołnierzom w odnalezieniu opatrunku na polu bitwy. Wtedy też zaczęto przemalowywać część ciemnooliwkowych opatrunków zalegających w magazynach na kolor czerwony.
 

First-Aid Packet, Carlisle Model.png

First-Aid Packet, Carlisle Model

Opatrunek osobisty „Carlisle Model” wydawany wszystkim mężczyznom i kobietom służącym w armii. W blaszanym opakowaniu znajdował się bandaż i odkażający sulfanilamid w formie proszku lub tabletek. Opakowania początkowo były w kolorze ciemnooliwkowym, później zaczęto je malować na czerwono.

W roku 1942 kryształki sulfanilamidu zamieniono na osobne opakowanie 8 półgramowych tabletek, które wraz z opatrunkiem żołnierz umieszczał w nowo opracowanym, większym pokrowcu M-1942. Nowe pokrowce produkowano początkowo w kolorze OD3, a następnie – od roku 1943 – w OD7. Ponadto pokrowce M-1942 masowo produkowano na zlecenie armii amerykańskiej w Anglii.

Pouch, First-Aid Packet, M-1942.png

Pouch, First-Aid Packet, M-1942

Pokrowiec na opatrunek osobisty M-1942 był większy od swojego poprzednika. Oprócz blaszanego opatrunku umieszczano w nim również tabletki bakteriobójcze. Na zdjęciu widoczne są egzemplarze wykonane w USA w kolorze OD3 (po lewej) i OD7 (w środku) oraz w Wielkiej Brytanii (po prawej).

Przystąpienie USA do wojny zmusiło rząd do oszczędzania cennych metali. Opakowania na opatrunki wykonywane z mosiądzu, miedzi, stali, a później także ze stopu cyny, trzeba było zastąpić innym materiałem. Pierwszym z rozwiązań stały się opatrunki pakowane w biały woskowany karton, opracowane latem 1940 roku (oznaczane jako Small, First-Aid Dressing, U.S. Army, Carlisle Model). Opatrunki te jednak nie weszły do użytku na dużą skalę.

Small, First-Aid Dressing, U.S. Army, Ca

W 1943 roku opracowano nowy, tańszy sposób pakowania opatrunków. Wykorzystano do tego laminowany papier i folię aluminiową. Zewnętrzne opakowanie występowało w różnych kolorach: jasnobrązowym, ciemnobrązowym, ciemnozielonym i czarnym. Opatrunki wykonane z papieru i folii umieszczano w woskowanych kartonikach, które miały je dodatkowo chronić. Zawierały bandaż w kolorze białym (oznaczane jako Small First-Aid Dressing, U.S. Army Carlisle Model) lub brązowym (oznaczane jako Packet, First-Aid Field Brown Dressing, U.S. Army Carlisle Model).

Carlisle First-Aid Packets.png
Pouch, First-Aid Packet

MANIERKA Z KUBKIEM I POKROWCEM:

CANTEEN, CUP & COVER

W trakcie drugiej wojny światowej w armii amerykańskiej używanych było kilka typów manierek, począwszy od tych, pamiętających jeszcze poprzedni konflikt – Wielką Wojnę. Manierka służyła do przechowywania wody, jednak sam kubek można było wykorzystać nie tylko do picia. Gotowano w nim jedzenie, myto zęby, przelewano wodę z kanistrów.

Lt. Mary Gogel of Dale.JPG
Flight nurse on Guadalcanal brushing her

W 1909 roku armia amerykańska rozpoczęła prace nad nową manierką, mającą zastąpić niezbyt dopasowaną do nowoczesnego ekwipunku manierkę M-1902. Produkcję nowych, wykonanych z aluminium manierek w roku 1910 rozpoczęła firma A.G.M. Co. Pierwsze manierki nowego typu pozbawione były sygnowań, a od później produkowanych M-1910 różniły się mocowaniem łańcuszka oraz kształtem samego korka.

 

W roku 1912 ruszyła produkcja aluminiowych manierek z nowym rodzajem korka, opracowanym przez Rock Island Arsenal. Manierki te wciąż były pozbawione sygnowań – te pojawiły się dopiero w 1918 roku.

Canteen, M-1910 & Cup, M-1910.png

Canteen, M-1910 & Cup, M-1910

Aluminiowa manierka M-1910 z drugim typem korka i aluminiowy kubek M-1910 z charakterystyczną, zaokrągloną krawędzią.

Manierkę M-1910 noszono w pokrowcu M-1910 w jasnym odcieniu OD3. Egzemplarze wykonane przed 1942 rokiem charakteryzowały się pionowym szwem po całej długości tylnej części i brakiem bocznego szwu. Haczyk mocujący do pasa był wykonany z mosiądzu. W celach izolacyjnych wnętrze pokrowca było wyściełane szarą wełną.

Cover, Canteen, Dismounted, M-1910 - Fro
Cover, Canteen, Dismounted, M-1910 - Sid
Cover, Canteen, Dismounted, M-1910 - Bac

Cover, Canteen, Dismounted, M-1910
(przed 1942 r.)

Pokrowiec na manierkę M-1910 z 1918 roku. W tylnej części widać charakterystyczny długi szew oraz mosiężny haczyk.

Manierki M-1910 wykonane w całości z aluminium stały się problematyczne wraz z przyłączeniem się Stanów Zjednoczonych do drugiej wojny światowej. Aluminium w ogromnych ilościach było bowiem bardziej potrzebne w innych dziedzinach przemysłu wojennego, takich jak chociażby lotnictwo. Stąd też rząd rozpoczął poszukiwania substytutu dla aluminium. W ten sposób w 1942 roku rozpoczęto produkcję manierek M-1910 wykonanych ze stali oraz pokrytych czarną bądź niebieską emalią. Aluminiowy korek zastąpiono z kolei plastikiem. Niestety w praktyce manierki emaliowane okazały się bardzo niewytrzymałe, a położona na nich emalia miała tendencje do wpadania do wody zawartej w manierce.

Army nurses stand in line for chow in Ha

Równolegle do emaliowanych manierek M-1910 opracowano nowy wzór manierki – M-1942. Nowa, charakteryzująca się poziomym łączeniem manierka powstała w czterech wariantach:

  • Wersja aluminiowa (produkowana od 1942 roku)

  • Wersja wykonana ze stali nierdzewnej (produkowana od 1942 roku)

  • Wersja emaliowana (produkowana tylko w roku 1942). Nie przyjęła się ze względu na odpryskującą emalię

  • Wersja eksperymentalna wykonana z żółtego plastiku (produkowana w niewielkich ilościach od 1942 do 1944 roku). Nie przyjęła się, ponieważ bardzo często plastik pękał podczas użytkowania manierki w warunkach polowych.

Canteen, M-1910 & Cup, M-1942.png

Canteen, M-1910 & Cup, M-1942

Aluminiowa manierka M-1910 z plastikowym korkiem i aluminiowy kubek M-1942. Zestaw pochodzi z 1945 roku.

Canteen, Stainless Steel & Cup, Stainles

Canteen, Stainless Steel & Cup, Stainless Steel

Manierka i kubek ze stali nierdzewnej. Manierka jest zamykana na plastikowy, wklęsły korek, a kubek posiada ostrą krawędź, która odróżnia go od poprzedniego modelu M-1910.

Canteen, M-1942.png
Canteen, M-1942 - Bottom.png

Canteen, M-1942

Emaliowana na czarno manierka z 1942 roku. Ich produkcja została zatrzymana ze względu na odpryskującą emalię, która wpadała i zatruwała wodę zawartą w manierce. Na emaliowanych kubkach tworzyły się ostre odpryski.

W wielu manierkach M-1942 wyprodukowanych przed 1943 rokiem zaobserwować można płaskie, plastikowe korki. Po roku 1943 korki te zastąpiono wersją wklęsłą.

Canteen,Cap.png

Canteen, Cap

Dwa typy korka manierki M-1942. Po lewej stronie płaski wariant z manierki wyprodukowanej przed 1943 rokiem. Po prawej stronie wklęsły korek z manierki wyprodukowanej po 1943 roku.

Manierki M-1942 również noszono w pokrowcach wzór M-1910, jednak u egzemplarzy wyprodukowanych w 1942 roku lub później, można zaobserwować skrócony tylny szew oraz dodatkowy szew z boku.

Cover, Canteen, Dismounted, M-1910 - pos
Cover, Canteen, Dismounted, M-1910 - pos
Cover, Canteen, Dismounted, M-1910 - pos

Cover, Canteen, Dismounted, M-1910
(po 1942 r.)

Pokrowiec M-1910 w kolorze OD3 z 1942 roku. W tylnej części widać skrócony szew, który kończy się nad haczykiem, oraz nowy szew z boku.

W 1943 roku do użytku zaczęły jeszcze wchodzić pokrowce w ciemnozielonym kolorze OD7. Ich charakterystyczną cechą jest szeroki, prostokątny, parciany element mocujący haczyk w tylnej części. W poprzednich wersjach ta część bardziej przypomina kwadrat.

Cover, Canteen, Dismounted, M-1910 - OD7
Cover, Canteen, Dismounted, M-1910 - OD7
Cover, Canteen, Dismounted, M-1910 - OD7

Cover, Canteen, Dismounted, M-1910 (OD7)
(po 1943 r.)

Pokrowiec M-1910 z 1945 roku w kolorze OD7. Parciana część mocująca z tyłu haczyk jest o wiele większa niż w poprzednich modelach.

W latach 1943 - 1945 pokrowce na manierki były produkowane również w Anglii. Model „British Made” wyróżniał się czterema rzędami pionowych szwów w przedniej części. Egzemplarze wykonane w Stanach Zjednoczonych miały siedem rzędów szwów.

Cover, Canteen, Dismounted, M-1910 (Brit
Cover, Canteen, Dismounted, M-1910 (Brit
Cover, Canteen, Dismounted, M-1910 (Brit

Cover, Canteen, Dismounted, M-1910 („British Made”)
(po 1943 r.)

Pokrowiec M-1910 z 1944 roku w kolorze OD3. Ten model został wyprodukowany w Anglii. Posiada cztery rzędy szwów w przedniej części oraz oznaczenie „British Made” na wewnętrznej stronie.

Pomimo rozpoczęcia produkcji wielu wariantów manierki M-1942, manierki aluminiowe M-1910 produkowano dalej aż do zakończenia wojny (wynikało to z poluzowania regulacji odnośnie oszczędzania aluminium), a także później – w latach 50 i 60.

MENAŻKA:

CAN, MEAT

W 1909 roku armia amerykańska zaczęła pracę nad modernizacją menażek M-1874. W ten sposób opracowano zmodyfikowaną wersję menażki, wykonaną z aluminium. Nowo opracowana menażka (Can, Meat, M-1910) składała się z patelni z rączka oraz pokrywki z mocowaniem mogącej również spełniać rolę prowizorycznego talerza.

Can, Meat, M-1910.png

Can, Meat, M-1910

Aluminiowa menażka M-1910 z okresu pierwszej wojny światowej.

18 Aug 1943-Sicily, Italy U.S. Army nurs
1944- U.S. Army nurses line up to wash t

Na początku 1942 roku w związku z koniecznością oszczędzania cennego aluminium podjęto decyzję o produkcji nowych menażek z innych materiałów. W katalogu kwatermistrzostwa nowe menażki wykonane ze stali nierdzewnej, stali cynkowanej oraz stopu stali i cyny otrzymały nazwę Can, Meat, M-1942. Pod względem wyglądu nowe menażki nie różniły się niemalże niczym od M-1932, jedyną widoczną różnicą był uchwyt, który w starszych menażkach był identyczny jak w modelach M-1910 i M-1918. Pod koniec roku 1942 poluzowano przepisy odnośnie racjonowania aluminium, przez co ruszyła również produkcja menażek M-1942 wykonanych z tego metalu. Produkcje menażek M-1942 kontynuowano po zakończeniu wojny aż do lat 80/90 XX wieku.

Can, Meat, M-1932.png

Can, Meat, M-1932

Menażka M-1932 wykonana z aluminium. Patelnia i talerz zmieniły wygląd i są głębsze. Zapięcie menażki przypomina to pierwszowojenne, ale jest datowane na 1941 rok.

Gdy w roku 1918 Amerykański Korpus Ekspedycyjny dotarł do Francji, żołnierze masowo zaczęli skarżyć się na pokrywkę menażki, która przez swój płaski kształt utrudniała nakładanie jedzenia. Jeszcze w tym samym roku uruchomiono produkcję zmodyfikowanych menażek M-1910 – Can, Meat, M-1918, wyposażonych w głębszą pokrywkę.

Can, Meat, M-1942.png

Can, Meat, M-1942

Menażka M-1942 z 1944 roku wykonana ze stali nierdzewnej.

W zależności od okresu i miejsca służby, pielęgniarki otrzymywały określony typ menażki. Na początek wojny odpowiednie będą modele pierwszowojenne (M-1910, M-1918) i międzywojenny wariant M-1932. W późniejszych działaniach wojennych, po 1942 roku, akceptowany jest również model M-1942.

A Signal Corps photo showing two Army nu

W 1926 roku armia amerykańska wdrożyła do użytku nowe sztućce mające zastąpić zaprojektowane przed Wielką Wojną niklowo-mosiężne sztućce M-1910. Od swoich poprzedników różniły się one dziurą na końcu trzonka, umożliwiającą powieszenie ich na pałąku menażki w trakcie jej czyszczenia.

Knife, M-1910.png

Knife, M-1910

Aluminiowy nóż M-1910 bez wywierconego otworu w uchwycie.

Podobnie jak w przypadku menażek, sztućców M-1910 było w armii amerykańskiej tyle, że masowa produkcja wersji M-1926 nie ruszyła przed rokiem 1941. Ponadto w 1934 roku kwatermistrzostwo w zarządzeniu 28-15 nakazało zmodyfikowanie wszystkich sztućców M-1910 do standardu M-1926 (modyfikacja ta miała polegać na wywierceniu otworów w rączkach sztućców), lecz w praktyce bardzo niewiele z nich przeszło nakazany „remont”.

Fork, Spoon and Knife, M-1926.png

Fork, Spoon and Knife, M-1926

Kompletny zestaw sztućców M-1926. Widelec i łyżka są wykonane ze stali nierdzewnej. Nóż posiada aluminiową rączkę.

Bowman Field (3).jpg
Nurses wash their own mess-kits after ea

Ciekawostka: We wczesnym etapie wojny jednostki amerykańskie ruszając na front wciąż były częściowo wyposażone w menażki i niezmodyfikowane sztućce M-1910.

We wrześniu 1941 roku na podstawie nowej specyfikacji JQD-2 zmieniono materiały do produkcji sztućców M-1926. Aluminium (w rączce noża) oraz stop mosiądzu i niklu zastąpiono plastikiem oraz stopem stali z cyną.

Knife, M-1926.png

Knife, M-1926

Nóż M-1926 w wersji z plastikową, czarną rączką.

Pod koniec roku 1942 zwiększono dostęp przemysłu do aluminium, dzięki czemu powrócono do produkcji noży M-1926 z rączką aluminiową. W 1943 roku wprowadzono kolejną specyfikację JQD 349, zastępującą stop stali i cyny posrebrzaną stalą. W 1944 roku natomiast na podstawie specyfikacji JQD 2B zaczęto produkować sztućce ze stali nierdzewnej. Po wojnie kontynuowano produkcję sztućców M-1926 w niemal niezmienionej formie (wyjątkiem był nóż, którego ostrze w 1950 roku zmieniono na dwustronne).

SZTUĆCE:

FORK, SPOON AND KNIFE, M-1926

MASKA PRZECIWGAZOWA Z TORBĄ:
SERVICE / DIAPHRAGM GAS MASK & CARRIER

Po doświadczeniach z pierwszej wojny światowej, w której broń chemiczna była używana na dużą skalę, ćwiczenia z zakresu używania maski przeciwgazowej i ochrony przed atakiem chemicznym były ważną częścią szkolenia podstawowego wszystkich mężczyzn i kobiet rozpoczynających służbę w armii amerykańskiej. Protokół genewski z 1925 roku co prawda wprowadził zakaz używania w trakcie walk gazów duszących, trujących lub podobnych, ale nie zabraniał badania, produkowania, składowania czy nabywania takich broni. Na szczęście ani Niemcy, ani Japonia, ani państwa alianckie nie użyły gazów bojowych w trakcie walk, ale nie oznaczało to, że żołnierze byli wysyłani na front nieprzygotowani. Na wyposażeniu każdego mężczyzny i kobiety w armii USA była maska przeciwgazowa.

1941- Gas-Masked U.S. Army Nurses during

Wśród modeli masek używanych przez pielęgniarki z Army Nurse Corps, najpopularniejsze były te z serii M1, M2, M3 i M4 (Service Gas Mask) oraz M3 i M3A1 (Diaphragm Gas Mask). Maski oznaczone jako Service były wydawane zwykłym żołnierzom i zapewniały ochronę przed czynnikami drażniącymi drogi oddechowe, błony śluzowe, oczy i skórę. Maski oznaczone jako Diaphragm były przeznaczone dla oficerów, podoficerów, łącznościowców, załóg pancernych i innych osób, których obowiązki wiążą się z mową. Maska Diaphragm jest podobna do modelu Service, z tym wyjątkiem, że w części twarzowej, tuż pod otworami do patrzenia, umieszczona jest membrana, aby ułatwić transmisję głosu. Na wojennych zdjęciach widać, że oba typy masek były używane przez pielęgniarki.

M2A2 Service Gas Mask.png

(1)

M3 Diaphragm Gas Mask.png

(2)

Service Gas Mask vs. Diaphragm Gas Mask

Amerykańska maska przeciwgazowa dla zwykłych wojsk, tzw. Service (1) oraz w wersji dla oficerów z dodatkową membraną ułatwiającą mówienie, tzw. Diaphragm (2).

Międzywojenna seria masek M1 bazowała w dużej mierze na pierwszowojennych modelach. Maska M1 i M1A1 były wykonane z gumy pokrytej materiałem i produkowano je w pięciu różnych rozmiarach. W 1934 roku została wprowadzona do użycia zmodyfikowana maska M1A2 w uniwersalnym rozmiarze. Otrzymywały ją pielęgniarki służące w ANC na początku wojny (1940 - 1942 r.).

Susan M Vedder ready for gas chamber dri
Cecilie Petit L and Isabelle Chiapperini

Maski z serii M1 były wydawane z sześcioma różnymi typami pokrowców: MI, MII, MIII, MIIA1, MIV i MIVA1. W kontekście wczesnego wyposażenia kobiet z Army Nurse Corps, najbardziej interesuje nas ostatni model – MIVA1. Jeden pasek torby umieszczano na prawym ramieniu, drugi zapinano wokół talii. Pokrowiec z maską nosiło się na wysokości pasa po lewej stronie. Podczas użytkowania maska była wyjmowana z torby, podczas gdy kanister zostawał w środku. Oba elementy były połączone ze sobą wężem.

MIVA1 Gas Mask Bag.png

MIVA1 Gas Mask Bag

Torba na maskę przeciwgazową z serii M1 lub M2.

Seria masek M1 została wycofana z użycia dopiero w 1944 roku. W 1939 roku armia amerykańska opracowała lekką maskę treningową z całkowicie gumową częścią twarzową – Training Gas Mask, M1. Okazała się tak popularna i skuteczna, że maska została została przyjęta jako standard w 1941 roku i otrzymała oznaczenie M2. Była to pierwsza maska, w której wyeliminowano materiałową warstwę, dzięki wykorzystaniu ulepszonej, odpornej na starzenie gumy. Maska M2 była dostępna w trzech rozmiarach: małym, uniwersalnym i dużym. 

M2A1 Service Gas Mask.png

M2A1 Service Gas Mask

Maska przeciwgazowa z serii M2 z charakterystycznym zaworem wydechowym w krztałcie jajka.

M2A2 Service Gas Mask.png

M2A2 Service Gas Mask

Maska przeciwgazowa z serii M2. Egzemplarz pochodzi z 1942 roku i ma charakterystyczny szary kolor.

Udoskonalenia w zaworze wydechowym doprowadziły do powstania wersji M2A1 w 1941 r., M2A2 w 1942 r. i M2A3 w 1944 r. Zawór wydechowy w modelu M2A1 był płaski, w kształcie jajka i bez kratki. Warianty M2A2 i M2A3 miały okrągłe zawory z kratką. W 1949 roku model M2 został uznany za przestarzały.

IMG_7168.PNG
Training Flight Procedures - Army Air Fo

Maska M2 była bardzo skuteczna w zapewnianiu ochrony, ale ważyła prawie 2,5 kg, przez co była nieporęczna i niewygodna w użyciu. Inną wadą były szkła w otworach na oczy, które szybko zaparowywały. Wspomniane problemy miała rozwiązać nowa seria lekkiej maski M3, którą wprowadzono w 1942 roku.

M3 Lightweight Service Gas Mask.png

M3 Lightweight Service Gas Mask

Lekka maska przeciwgazowa z serii M3. Egzemplarz na zdjęciu jest wykonany z czarnej gumy syntetycznej.

Maska M3 ważyła trochę ponad 1,5 kg i posiadała wewnątrz specjalną wnękę na nos, która chroniła szkła przed parowaniem. Na obniżenie wagi miał wpływ nowy, lżejszy pojemnik z filtrem oraz krótszy wąż między maską a kanistrem. Maski M3 były produkowane z szarej gumy i czarnego neoprenu (gumy syntetycznej).

Army nurses with M3 Lightweight Service
Two unidentified Nurses belonging to the

Seria M3 masek przeciwgazowych (oraz późniejsza seria M4) wymagały nowej torby ze względu na krótszą długość węża. Torba M6 zamykała się od góry na trzy zatrzaski LTD („Lift-The-Dot”) i posiadała z przodu napis „Army Lightweight Service Mask”. W środku miała kilka przegródek na akcesoria do naprawy i uszczelniania maski. Na początku wojny torba M6 była produkowana w kolorze khaki (OD3), który został zmieniony na ciemnozielony odcień (OD7) pod koniec 1943 roku.

M6 Gas Mask Bag - OD3.png
M6 Gas Mask Bag - OD7.png

(1)

(2)

M6 Gas Mask Bag

Torba M6 w kolorze OD3 (1) i OD7 (2). Służyła do noszenia masek przeciwgazowych z serii M3 i M4.

W 1944 roku wprowadzono zmodyfikowaną maskę M3, oznaczoną jako M3A1, z ulepszonym zaworem wydechowym. Podczas drugiej wojny światowej wyprodukowano ponad 13 milionów masek z serii M3. Używano jej do 1949 roku, kiedy została oficjalnie uznana za przestarzałą.

Army nurses leaning on a Jeep GPA Amphib
xq48f9b434fz.jpg

Zimą 1944 roku okazało się, że neopren używany w maskach M3 nie sprawdza się w niskich temperaturach – materiał twardniał, podczas gdy naturalna guma pozostawała elastyczna. Do lata 1945 roku wszystkie czarne maski M3 w Europie zostały zastąpione przez lekkie maski M4, wykonane z naturalnej gumy w kolorze oliwkowym.

M4 Lightweight Service Gas Mask.png

M4 Lightweight Service Gas Mask

Lekka maska przeciwgazowa z serii M4. Egzemplarz jest wykonany z naturalnej gumy w kolorze oliwkowym. 

Chociaż produkcję serii M4 rozpoczęto już pod koniec 1942 roku, to na pełną skalę zaczęto je wyrabiać dopiero na przełomie 1944 i 1945 roku. Na początku wojny seria M4 służyła tylko do wypełnienia luki w produkcji masek M3, która borykała się z różnymi problemami. Pełny potencjał maski M4 doceniono dopiero wtedy, kiedy poznano wady neoprenu.

W 1945 roku wprowadzono zmodyfikowaną maskę M4, oznaczoną jako M4A1, z ulepszonym zaworem wydechowym. Używano jej do 1949 roku, kiedy została oficjalnie uznana za przestarzałą.

Lt. Barbara Buckley, 1943, after a whiff

Pielęgniarki z Army Nurse Corps, podobnie jak żołnierze, otrzymywały maski przeciwgazowe przed wszystkimi ważnymi operacjami. Był to jednak element wyposażenia, który był szybko wyrzucany. Mężczyźni chcieli maksymalnie zredukować ekwipunek, który musieli nosić. Kobiety wolały wykorzystać torby na maskę do przechowywania innych przedmiotów, np. kosmetyków.

LATARKA:

FLASHLIGHT, TL-122 (A, B, C, D)

W 1939 roku armia amerykańska wdrożyła do użycia pierwsze latarki kątowe, wykonane w pełni z mosiądzu. Latarki te otrzymały nazwę katalogową TL-122 A (chociaż najwcześniejsze warianty nazywano i sygnowano po prostu TL-122), a ich konstrukcję oparto na latarkach firmy Eveready – na Modelu No. 2694 (o przeznaczeniu przemysłowym) oraz No. 2697 (przeznaczoną dla amerykańskich skautów), które wprowadzono do produkcji w 1927 roku. Skrót „TL” nie jest wytłumaczony w niemal żadnym dokumencie, lecz według wielu kolekcjonerów oznacza on po prostu „Torch Light”. Latarki TL-122 A malowano w całości na kolor oliwkowy (z wyjątkiem przełącznika oraz dolnej nakrętki, które to wykańczano na czarno. Niekiedy również osłona szkła latarki również była pokrywana czarną farbą). Zasilanie latarki stanowiły dwie baterie BA-30.

Flashlight, TL-122 A.png

Flashlight, TL-122 A

Wczesny model latarki kątowej TL-122 A (po lewej) oraz jej prototyp – model No. 2697 (po prawej) używany przez amerykańskich skautów.

Ze względu na wysokie koszty produkcji armia dość szybko rozpoczęła poszukiwania tańszej alternatywy dla latarek TL-122 A. Tym sposobem, we wrześniu 1943 roku weszły do użytku wykonane z plastiku (a konkretnie bakelitu) w kolorze OD latarki TL-122 B. W odróżnieniu od latarek w wersji A, TL-122 B została wyposażona dodatkowo w zaczep na zapasową żarówkę, znajdujący się w zakrętce latarki.

Flashlight, TL-122 B.png

Flashlight, TL-122 B

Drugi model latarki z oznaczeniem TL-122 B wprowadzony pod koniec 1943 roku. Latarki TL-122 B były wykonane z bakelitu i posiadały schowek na zapasową żarówkę.

Niska jakość i wrażliwość plastiku użytego w TL-122 B zmusiły kwatermistrzostwo do kolejnej modernizacji latarek. W kwietniu 1944 roku do użytku weszła udoskonalona wersja TL-122 B o nazwie katalogowej TL-122 C. Była wykonana z ulepszonego tworzywa i wyposażono ją w uszczelkę mającą chronić baterię przed zamoczeniem.

An Army nurse adjusts an oxygen mask on a patient's face at the 11th Field Hospital near t

Pod koniec roku 1944 do produkcji weszła ostatnia latarka z serii TL-122 – model D. TL-122 D miał dłuższą zakrętkę od wcześniejszej wersji, schowek, w którym umieszczono filtry w kolorze niebieskim, czerwonym i przezroczystym, a także dwa pierścienie przed głównym szkłem latarki pozwalające zamocować filtry, używane chociażby do regulacji ruchu. Latarek TL-122 D praktycznie nie widać na oryginalnych zdjęciach z wojny.

TORBA TRANSPORTOWA 
(BAG, BARRACK, M-1929; BAG, BARRACK, OD & BAG, DUFFEL)

Torby transportowe służyły do pakowania mundurów, wyposażenia i przedmiotów osobistych. W trakcie drugiej wojny światowej możemy wyróżnić dwa różne typy worków: Barrack Bag oraz Duffel Bag.

Barrack Bag to materiałowa torba o wymiarach około 63 x 96 cm. Kobietom i mężczyznom rozpoczynającym służbę w armii przed 1943 rokiem wydawano dwie takie same torby. Jedną oznaczano literą „A”, a drugą literą „B” w pobliżu dolnego szwu worka. Oprócz tego na workach pisano również imię, nazwisko i numer seryjny właściciela.

Lt. Freida Margaret Margie Himelwright p
95th Evac Hospital setup, 1944 or 45. No

Przed przystąpieniem Stanów Zjednoczonych do wojny oraz w ciągu pierwszych lat konfliktu wydawano torby o nazwie M-1929. Były wykonane z niebieskiego dżinsu i zawiązywała się na dwa białe sznurki. Dane właściciela malowano na kolor biały.

Army Nurse 2nd Lt. Mary H. Fischer.jpg

W 1942 roku dżinsowa torba została zastąpiona nowym wzorem Barrack Bag wykonanym z oliwkowego materiału. Nowa torba miała oznaczenie Bag, Barrack, OD. Wczesne worki były produkowane w jaśniejszym odcieniu OD3, a te wydawane po 1943 roku były już ciemnozielone (OD7).

Bag, Barrack, OD3.png

(1)

Bag, Barrack, OD.png

(2)

Bag, Barrack, OD

Dwa egzemplarze worka Barrack Bag: (1) wczesny model w kolorze OD3 z 1942 r., (2) późniejszy wariant w kolorze oliwkowym z 1944 r. Oba należały do pielęgniarek z Army Nurse Corps – ich imiona i numery seryjne są namalowane na materiale.

Nowa wersja worka również wydawała się w ilości dwóch sztuk. Podobnie jak dżinsowy model, worek OD zawiązywał się na biały sznurek. Dane właściciela malowano na kolor czarny.

Największa zmiana w wyglądzie worka transportowego nastąpiła w 1943 roku, kiedy wprowadzono tzw. Duffel Bag. Od tej pory odzież przechowywano i przenoszono w Duffel Bagu, a Barrack Bag służył jako worek na pranie.
 

Duffel Bag.png

Bag, Duffel

Ciemnozielony worek transportowy z 1944 roku. W dolnej części posiada oznaczenie „U.S.” Dane właściciela malowano na worku na kolor czarny.

Duffel Bag był większy i mocniejszy w porównaniu do swojego poprzednika. Wykonany był z oliwkowego płótna. Miał cylindryczny kształt, wszyte okrągłe dno i otwartą górę z czterema otworami. Z jednego z otworów wystawał metalowy element, który służył do zamykania torby. W połowie długości worek posiadał uchwyt na dłoń oraz pasek na ramię zakończony karabińczykiem. Na zawartość worka naciągano płócienną klapkę, a następnie wszystkie trzy otwory przekładano przez wystający metalowy element. Na koniec zahaczano o niego karabińczyk i Duffel Bag był gotowy do transportu. Na zapięcie można dodatkowo założyć kłódkę.

Lt. Betty Carler in august 1944.as she p
Army Nurse Lt. Beverly Wiggins of Kansas
bottom of page